زخم های گوارشی زخم های روی پوشش داخلی معده و قسمت بالایی روده کوچک هستند. یکی از انواع زخم های گوارشی، زخم معده است.
علائم
بسیاری از افراد مبتلا به زخم معده علائمی ندارند. اگر علائم وجود داشته باشد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد مبهم یا سوزش معده
احساس سیری یا نفخ
بادگلو
سوزش سردل
حالت تهوع
زخم معده می تواند باعث خونریزی از زخم شود. که این خونریزی با علایم زیر قابل تشخیص است.
استفراغ خونی، که ممکن است قرمز یا سیاه به نظر برسد.
وجود خون تیره در مدفوع، یا مدفوع سیاه یا قیری رنگ.
احساس سرگیجه یا غش کردن.
علل
اسید معده: دستگاه گوارش شما با یک لایه مخاطی پوشیده شده است که اغلب از دستگاه گوارش در برابر اسید محافظت می کند. اما اگر مقدار اسید افزایش یابد یا میزان مخاط کاهش یابد، ممکن است به زخم مبتلا شوید. زخم معده زمانی اتفاق میافتد که اسید موجود در معده، سطح داخلی معده را میخورد.
هلیکوباکتر پیلوری: هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که میتواند باعث ایجاد عفونت و زخم در معده و اثنی عشر شود. این باکتری میتواند باعث ایجاد مشکلات و بیماریهای گوارشی دیگری مانند ورم معده و در موارد شدید حتی سرطان معده شود. در واقع هلیکوباکتر پیلوری به پوششی که از معده شما محافظت میکند حمله کرده و با ترشح آنزیمی به نام اورهآز آن را از بین میبرد.
استفاده مداوم از مسکن های خاص: مصرف آسپرین یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوبروفن، ناپروکسن ودیکلوفناک در طول زمان میتواند پوشش معده و روده کوچک را تحریک یا ملتهب کند.
استرس: استرس میزان PH بدن را از حالت نرمال تغییر داده و باعث افزایش ترشح اسید معده میشود. زخم معدههای استرسی برخلاف زخمهای معده معمولی که به آرامی شکل میگیرند، با سرعت بسیار زیادی ایجاد میشوند.
عوامل خطر
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهند:
- داروها: استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی
- افزایش سن: این شامل افراد بالای ۶۰ سال می شود.
- زخم گوارشی قبلی: افرادی که قبلاً زخم معده داشته اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم معده هستند.
عواملی که باعث ایجاد زخم گوارشی نمی شوند اما می توانند آنها را بدتر کنند عبارتند از:
- سیگار کشیدن ممکن است خطر ابتلا به زخم معده را در افرادی که به هلیکوباکتر پیلوری آلوده هستند افزایش دهد.
- الکل می تواند پوشش مخاطی معده را تحریک کرده و فرسایش دهد و باعث افزایش اسید معده می شود.
- داشتن استرس درمان نشده
- خوردن غذاهای تند
عوارض
زخم معده درمان نشده می تواند باعث مشکلات زیر شود:
- خونریزی در معده یا اثنی عشر: خونریزی می تواند از دست دادن خون آهسته باشد که باعث کم خونی می شود همچنین ممکن است این خونریزی چنان شدید باشد که نیاز به بستری شدن و تزریق خون پیدا کنید.
- سوراخ در دیواره معده: زخم معده می تواند باعث سوراخ در دیواره معده شود. این شما را در معرض خطر عفونت شکم قرار می دهد که پریتونیت نامیده می شود.
- انسداد: زخم معده می تواند از عبور غذا از دستگاه گوارش جلوگیری کند.
- سرطان معده ناشی از عفونت
تاثیر رژیم غذایی بر زخم معده
مصرف متعادل مواد غذایی اسیدی و قلیایی به کاهش درد زخمهای گوارشی کمک میکند.
همچنین غذاهایی که با عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری مبارزه میکنند یا باعث تقویت باکتریهای سالم بدن میشوند، برای زخم معده مفید هستند. این ذاها عبارتند از:
سیب
روغن زیتون
کلم بروکلی، گل کلم و تربچه
سبزیجات برگدار مانند اسفناج و کلم پیچ
زغال اخته، تمشک، توتفرنگی و توت سیاه
معمولا زخم معده با ریفلاکس اسید همراه میشود، بنابراین بهتر است تا زمانیکه زخمها بهبود مییابد از مصرف غذاهای پرادویه، تند و ترش بپرهیزید. همچنین هنگام درمان باید از مصرف الکل، کافئن و سیگار بپرهیزید.