یرقان نوزاد تغییر رنگ نوزاد تازه متولد شده به رنگ زرد است. زردی نوزاد زمانی رخ می دهد که خون نوزاد حاوی مقدار زیادی بیلی روبین_ رنگدانه زرد گلبول های قرمز خون- باشد.
زردی نوزاد یک بیماری شایع است، به ویژه در نوزادانی که قبل از هفته ۳۸ بارداری (نوزادان نارس) متولد شده اند. این بیماری معمولاً به این دلیل رخ می دهد که کبد نوزاد به اندازه کافی بالغ نیست تا از شر بیلی روبین موجود در جریان خون راحت شود. البته در برخی از نوزادان، یک بیماری زمینه ای ممکن است باعث زردی شود. اکثر نوزادانی که بعد از هفته ۳۵ بارداری متولد می شوند نیازی به درمان زردی ندارند اما گاهی نیز زردی می تواند نوزاد تازه متولد شده را در معرض خطر آسیب مغزی قرار دهد.
علائم
زردی پوست و همچنین زردی سفیدی چشم از مهمترین نشانه های یرقان در نوزاد است. برای بررسی زردی نوزاد، به آرامی با انگشت روی پوست پیشانی یا بینی کودک خود فشار دهید. اگر پوست در جایی که فشار داده اید زرد به نظر می رسد، احتمالاً نوزاد شما زردی خفیف دارد. اگر نوزاد شما زردی ندارد، رنگ پوست باید برای لحظه ای کمی روشن تر از رنگ طبیعی خود به نظر برسد.
علائم یا نشانه های زیر ممکن است نشان دهنده زردی بسیار شدید باشد:
پوست کودک شما هر روز زردتر می شود
سفیدی چشم کودک شما هر روز زردتر به نظر می رسد
کودک شما بی حال یا بیمار به نظر می رسد یا به سختی بیدار می شود
کودک شما وزن اضافه نمی کند یا بد تغذیه می کند
کودک شما با صدای بلند گریه می کند
کودک شما هر گونه علائم یا علائم دیگری را که شما را نگران می کند بروز می دهد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اکثر بیمارستان ها سیاست بررسی زردی نوزادان را قبل از ترخیص دارند. نوزاد شما باید بین روز سوم تا هفتم پس از تولد، زمانی که سطح بیلی روبین به اوج خود می رسد، از نظر زردی معاینه شود. اگر نوزاد شما زودتر از ۷۲ ساعت پس از تولد ترخیص شد، برای بررسی احتمال ابتلا به زردی در عرض دو روز پس از ترخیص، به پزشک مراجعه کنید.
علل
بیلی روبین اضافی علت اصلی زردی است. بیلی روبین، که مسئول رنگ زرد یرقان است، بخش طبیعی رنگدانه ای است که از تجزیه گلبول های قرمز آزاد می شود. نوزادان به دلیل تولید بیشتر و تجزیه سریعتر گلبول های قرمز خون در چند روز اول زندگی، بیلی روبین بیشتری نسبت به بزرگسالان تولید می کنند. به طور معمول، کبد بیلی روبین را از جریان خون فیلتر می کند و آن را در مجرای روده آزاد می کند. کبد نابالغ نوزاد تازه متولد شده اغلب نمی تواند بیلی روبین را به اندازه کافی سریع حذف کند و این باعث افزایش بیلی روبین می شود. احتمال ابتلای نوزادی که قبل از هفته ۳۸ بارداری به دنیا می آید به بیماری زردی زیاد است. چرا که ممکن است کبد نوزاد نتواند به سرعت بیلی روبین را پردازش کند. همچنین نوزادان نارس ممکن است کمتر تغذیه کنند و مدفوع کمتری داشته باشند، در نتیجه بیلی روبین کمتری از طریق مدفوع دفع می شود.
اگر گروه خونی مادر با جنین متفاوت باشد، ممکن است کودک آنتی بادی هایی را از طریق جفت دریافت کرده باشد که باعث تجزیه سریع و غیرطبیعی گلبول های قرمز خون و در نتیجه افزایش بیلی روبین در خون می شود و این منجر به زردی نوزاد می گردد.
گاهی علل جدی دیگری باعث زردی نوزاد می شوند بیماری ها یا شرایطی که می توانند باعث زردی شوند عبارتند از:
خونریزی داخلی
عفونت در خون نوزاد شما
سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی
یک اختلال در عملکرد کبد
آترزی صفراوی، وضعیتی که در آن مجاری صفراوی نوزاد مسدود یا زخمی شده است.
کمبود آنزیم
یک ناهنجاری در گلبول های قرمز خون کودک شما که باعث می شود آنها به سرعت تجزیه شوند
جالب است بدانید که مطالعات نشان می دهد که نوزادان از اصل و نسب آسیای شرقی بیشتر در معرض خطر ابتلا به زردی هستند.
عوارض
سطوح بالای بیلی روبین که باعث زردی شدید می شود در صورت عدم درمان می تواند منجر به عوارض جدی شود.
انسفالوپاتی بیلی روبین حاد: بیلی روبین برای سلول های مغز سمی است. اگر نوزادی زردی شدید داشته باشد، خطر ورود بیلی روبین به مغز وجود دارد، وضعیتی که “آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین” نامیده می شود.
علائم انسفالوپاتی بیلی روبین حاد در نوزاد مبتلا به زردی عبارتند از:
بی حوصلگی
مشکل در بیدار شدن
گریه با صدای بلند
مکیدن یا تغذیه ضعیف
قوس گردن و بدن به سمت عقب
تب
کرنیکتروس:کرنیکتروس سندرمی است که اگر انسفالوپاتی حاد بیلی روبین باعث آسیب دائمی به مغز شود رخ می دهد. کرنیکتروس ممکن است منجر به موارد زیر شود:
حرکات غیر ارادی و کنترل نشده
نگاه دائمی به سمت بالا
کم شنوایی
رشد نامناسب مینای دندان
پیشگیری
بهترین راه پیشگیری از زردی نوزاد، تغذیه کافی است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند باید روزی ۸ تا ۱۲ بار در چند روز اول زندگی خود شیر بخورند. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند معمولاً باید حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر شیر خشک هر دو تا سه ساعت در هفته اول مصرف کنند.