بیماری که تحت عمل جراحی قرار گرفته است باید نکات زیر را با درنظر گرفتن توصیه های پزشکی و پرستاری رعایت فرمایند:
ترخیص با سوند:
- جهت جلوگیری از آلودگی ، از جدا کردن لوله ادرار از کیسه ادرار خودداری فرمایید .
- جهت جلوگیری از عفونت ، مایعات فراوان بنوشید ( در صورتیکه از طرف پزشک معالج محدودیت مصرف مایعات نداشته باشید )
- اگر تصادفاً سوند شما خارج شد یا نشت داشت جهت جایگزینی مجدد سوند ، خودتان هیچگونه اقدامی انجام ندهد و حتماً به یک مرکز درمانی مراجعه کنید .
- به منظور کاهش خطر عفونت ، کیسه، ادراری را قبل از پرشدن کامل تخلیه کنید .
- اگر ظرف ۸-۶ ساعت ادرار به داخل کیسه جریان نیافت و مطمئن شدیدکه سوند شما پیچ خوردگی نداشته و یا خم نشده است به مرکز درمانی مراجعه کنید .
- جهت جلوگیری از برگشت ادرار و احتمال عفونت ، کیسه ادرار را پایین تر از سطح مثانه خود حفظ کنید و هرگز کیسه ادرار را روی شکم قرار ندهید .
- از کشیدن یا -جداکردن لوله وتخلیه ادرار خودداری نمایید زیرا باعث خونریزی می گردد .
- هنگام راه رفتن ، لوله تخلیه را دردست خود حلقه کنید و پایین تر از مثانه قرار دهید یا از سمت داخل با سنجاق قفلی به شلوار خود بیاویزید .
- پوست اطراف سوند را حداقل دو مرتبه در طی روز با آب و صابون بشویید تاهرگونه ترشحات و نشت ادرار ، تمیز شود سپس محل را کاملاً خشک کنید .
- همیشه دستهایتان را قبل و بعد از مراقبت از سوند بشویید .
- هنگام دراز کشیدن روی تخت حتماً کیسه ادرار را به حلقه پایین تحت آویزان کنید .
- جهت جلوگیری از کشیده شدن سوند آن را به پای خود بچسبانید .
- به زمان خارج کردن سوند که توسط پزشک معالج شماتعیین می گردد توجه نموده و جهت انجام آن در تاریخ مقرر به مراکز درمانی مراجعه کنید .
در صورت مشاهده علائم زیر با بخشی که درآن بستری بوده اید تماس بگیرید :
تب – بی اشتهایی – درد شکم و پهلوها – خروج چرک با ادرار تیره کدر یا خونی ، درد ناحیه پیشابراه یاناحیه تناسلی – قرمزی یا تورم در ناحیه تناسلی – ترشحات بد بو – علائم احتباس ادرار
- جنرال ۱ : ۳۸۵۷۲۵۳۲ با سر پرستی خانم رضایی
- جنرال ۲: ۳۸۵۷۲۳۷۷ با سرپرستی خانم رجبی
- جنرال ۳: ۳۸۵۷۲۴۶۴ با سرپرستی خانم شهرابی
- جنرال ۴: ۳۸۵۷۲۴۰۲ با سرپستی خانم زیرک
زخم بستر:
۱- در مورد استحمام و مراقبت از ناحیه زخم و نحوه پانسمان آموزش دیده باشید .
۲- در مورد انواع پماد های مورد استفاده در زخم بستر و نحوه استفاده آنها آموزش دیده باشید .
۳- در مورد انواع پوزیشن های مربوط به بیمار و نواحی تحت فشار آموزش دیده باشید .
۴- در مورد نحوه برخورد با گسترش و خونریزی محل زخم آموزش دیده باشید .
۵- در مورد میزان جابجایی و ماساژ و فعالیت و تغییر پوزیشن آموزش دیده باشید .
۶- در مورد زمان و مکان مراجعه مجدد آموزش دیده باشید .
در صورت مشاهده علائم زیر با بخش بستری خود تماس حاصل فرمایید.
قرمزی ، ترشحات چرکی وبدبو ، درد در ناحیه مبتلا ، تب.
- جنرال ۱ : ۳۸۵۷۲۵۳۲ با سر پرستی خانم رضایی
- جنرال ۲: ۳۸۵۷۲۳۷۷ با سرپرستی خانم رجبی
- جنرال ۳: ۳۸۵۷۲۴۶۴ با سرپرستی خانم شهرابی
- جنرال ۴: ۳۸۵۷۲۴۰۲ با سرپستی خانم زیرک
مراقبت از بخیه
- بخیه ها را کاملا ً خشک نگه دارید .
- به هیچ وجه از بتادین – الکل -آب اکسیژنه – محلول های ضد عفونی کننده – کرم های آرایشی یا نرم کننده – روغن های معطر یاپمادهای کورتونی و….. روی زخم استفاده نکنید . این موارد باعث تحریک پوست ، بروز حساسیت و عفونت و تاخیر بهبود زخم خواهد شد . ( مگر با توصیه پزشک معالج )
- از انجام فعالیت های جسمی یا ورزش های سنگین که باعث فشار و ضربه به محل زخم می شود خود داری نمایید .
- ممکن است تا مدتی دچار بی حسی یا گز گز یا احساس فشار و کشیده شدن اطراف محل زخم باشید که طبیعی بوده و با ترمیم کامل زخم از بین خواهد رفت .
- خارش خفیف زخم در روزهای ابتدایی طبیعی است . در این موارد از خاراندن زخم خودداری کنید و فقط پوست را ماساژ دهید .
- ترشح خفیف به صورت مایع زرد کم رنگ ، رقیق و آبکی درروزهای اول از زخم طبیعی است .
- در روزهای اول ممکن است احساس درد و سوزش خفیف داشته باشید که برای رفع آن می توانید از مسکن ها با تجویز پزشک استفاده کنید .
- در صورتیکه هنگام ترخیص برای شما آنتی بیوتیک تجویز شده است ، دارو را درزمان معین مصرف کرده و دوره درمان را کامل کنید .
در صورت بروز هریک از علائم زیر با بخش بستری تماس حاصل فرمایید :
- آسیب یا بازشدن بخیه ها و باز شدن مجدد زخم
- درد شدید درمحل زخم
- تورم یا قرمزی محل زخم
- ترشحات چرکی از محل زخم
- تب
- جنرال ۱ : ۳۸۵۷۲۵۳۲ با سر پرستی خانم رضایی
- جنرال ۲: ۳۸۵۷۲۳۷۷ با سرپرستی خانم رجبی
- جنرال ۳: ۳۸۵۷۲۴۶۴ با سرپرستی خانم شهرابی
- جنرال ۴: ۳۸۵۷۲۴۰۲ با سرپستی خانم زیرک
پس از جراحی کمر
پس از اتمام جراحی کمری و انتقال به بخش برای مدت ۸ تا ۱۲ ساعت منع مصرف هرگونه خوراکی و آشامیدنی دارید، چرا که بدلیل اثر داروهای بیهوشی در بدن هنوز امکان بلع کامل و صحیح وجود ندارد و امکان ورود غذا به راههای هوایی و یا ایجاد حالت تهوع هست. لذا جهت ایمنی و راحتی بیمار در این زمان به بیمار خوراکی و آب ندهید و در صورت لزوم از پرستار بخش راهنمائی بگیرید.
بیماران بسته به وسعت جراحی و نوع بیماری زمینه ای که دارند یک تا چند روز پس از عمل در بیمارستان بستری میمانند. این امکان هست که با صلاحدید پزشک معالج یا پزشک بیهوشی برای مراقبت بیشتر شب اول پس از جراحی بیمار در ICU و یا CCU بستری شود.
در زمان بستری پس از عمل، جهت راحتی بیمار سوند ادراری گذاشته میشود که لازم است از آن مراقبت کامل شود. در اولین فرصت پس از عمل کمربندی که توسط جراح پیشنهاد شده را تهیه کنید تا نشستن و راه افتادن بیمار تسریع شود.
استفاده از داروهای ضد درد در حد ضرورت توسط پزشک معالج تجویز میشود و در خواست مقدار بیشتر خصوصا داروهای مخدر همراه عوارض زیادی است.
– از درد نترسید چرا که هر دردی به معنی عود دیسک کمر نیست بلکه اغلب به معنی نیاز شما به مراعات بیشتر نکات ایمنی است.
– مراقبت خود را بیشتر کنید. نگران نباشید چرا که دوره هایی از تشدید و تخیف کمر درد بعد از جراحی کمر در طول دوره ی درمان دیسک کمر کاملاً طبیعی است.
– مگر در صورت صلاحدید پزشکتان، نباید از ضددردهای قوی و پرعارضه استفاده کنید، ولی استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مجاز است.
برای تسهیل دوران بهبودی بعد از عمل ستون فقرات لازم است مواردی را در نظر داشته باشید:
رسیدگی به پانسمانها
لازم است پانسمان زخم به صورت روزانه تعویض شود تا از بروز عفونت و سایر مشکلات جلوگیری به عمل آید ولی بتادین را مستقیماً روی زخم نریزید زیرا ترمیم زخم را دشوار می کند بلکه تنها اطراف زخم را با بتادین شست و شو دهید.
حمام رفتن
بین ۳ تا ۵ روز بعد از جراحی (بسته به صلاح دید پزشک) اجازه دارید به حمام بروید ولی برای شستت و شو حتماً از شامپوی بچه استفاده کنید.
کمربند
کمربند طبی یا بریس ستون فقرات را در دوران نقاهت ثابت نگه میدارد. بیمار باید بریس را هنگام نشستن یا راه رفتن ببندد و فقط آن را در زمانهایی که پزشک اجازه داده است، باز کند. بر حسب وسعت عمل نوع کمربند توسط پزشک برای شما انتخاب شده و اعلام میگردد. معمولا در عمل ساده دیسک از کمربند کشی فنردار و در جراحیهای همراه پیچ گزاری از کمربند ساختنی که با اندازه گیری کمر شما و از فلز و یا پلاستیک ساخته خواهد شد استفاده میشود.
خواب
به بیمار توصیه میشود در وضعیتی بخوابد که دچار کمردرد نمیشود. خواب آرام و بدون وقفه برای تسریع دوران بهبود بسیار مهم است. برخی بیماران ترجیح میدهند که پس از عمل ستون فقرات به پهلو بخوابند و برای حمایت بیشتر از ستون فقرات، بالشی را بین زانوها یا زیر بدن بگذارند.
تحرک داشتن
فعالیت ملایم و منظم به بهبود گردش خون کمک میکند و فرایند التیام را تسهیل میکند. از بیمار خواسته میشود که در صورت وجود هرگونه سوال یا مواجهه با درد و علائم ناراحت کننده در ستون فقرات با پزشک تماس بگیرد.
فیزیو تراپی
طب فیزیکی و فیزیوتراپی یکی از مهمترین روشهای توانبخشی است. متخصص روش صحیح حرکت کردن و انجام دادن فعالیتها را با هدف پیشگیری از درد و نگه داشتن ستون فقرات در یک وضعیت ایمن به بیمار آموزش میدهد. همچنین متخصص طب فیزیکی روش ایمن پایین آمدن از تخت و بلند شدن از صندلی، لباس پوشیدن و لباس درآوردن، روش صحیح نگه داشتن ستون فقرات هنگام انجام دادن فعالیتهای مختلفی مانند بلند کردن و حمل اشیاء را به بیمار آموزش میدهد. زمان انجام فیزیوتراپی توسط جراح به شما اعلام میشود، ولی در شرایط عادی بعد از ۳ تا ۴ هفته از جراحی است.
ویزیت پس از عمل
بین ۷ تا ۱۰ روز پس از عمل باید مجدد توسط جراح خود ویزیت شوید مگر اینکه موارد زیر وجود داشته باشد که باید سریعتر به اطلاع جراح رسانده شود:
اگر بی حسی جدیدی در پاها ایجاد شد
التهاب شدید و ورم در محل عمل مشاهده شد
زخم محل جراحی باز شد
ترشح مایع سبز یا زرد رنگ و یا ترشحات بدبو از محل جراحی
اگر تب بالای ۳۸ درجه کردید
دچار بیاختیا ری مدفوع یا ادرار شدید یا ادرار کردن برایتان سخت شد
اگرکمردردتان زیاد شد و درد با استراحت کردن و مصرف مسکن نیز کاهش نیافت.
بایدها و نبایدهای پس از جراحی فقرات چیست؟
خوابیدن: حتماً روی تخت بخوابید. وقتی طاقباز می خوابید زیر سر و زانوها بالش بگذارید تا فشار به کمر کاهش یابد، هنگام غلطیدن عضلات شکم را منقبض کرده و در حالیکه سر، شانه ها و لگن در یک امتداد هستند بچرخید.
خوابیدن به پهلو: به هر طرف که راحت تر هستید بخوابید، زانوها را مختصری خم کنید و بین آنها بالش بگذارید. گذاشتن بالش زیر دست بالایی موجب کاهش فشار به کمر میشود. از خوابیدن روی شکم پرهیز کنید.
فعالیت جنسی
با جراح خود در این خصوص مشورت کنید.از انجام حرکات دردناک و یا موقعیتهایی که سبب خم شدن بیش از حد گردن و کمر شما میشود اجتناب کنید.تشک شما باید سفت و در عین حال راحت باشد.از بالش اضافی برای حمایت و ثابت نگاهداشتن ستون فقرات استفاده کنید.
سیگار کشیدن
در ۶ ماه اول به علت اهمیت استخوان سازی در محل عمل ستون فقرات، باید از سیگار کشیدن توسط بیمار (اولیه) و اطرافیان (ثانویه) پرهیز شود. چون سیگار یکی از عوامل کاهش تراکم استخوان می باشد.
خستگی
یکی از عوارض بعد از عمل ستون فقرات در ۴ ماه اول، خستگی است که معمولا به علت سندرم تحلیل، کم خونی و افسردگی می باشد. بهترین راه حل پیشگیری و درمانی شروع هر چه زودتر ورزش است. البته برخی داروهای بدون عارضه نیز برای خستگی قابل تجویز هستند.
تغییرات وزن
افزایش وزن به علت کم تحرکی و دریافت کالری بیش از حد و کاهش وزن به علت سوء تغذیه می توانند رخ دهند و از هر دوی این موارد باید اجتناب شود چون هر دو مورد باعث تغییر نتایج عمل و تاخیر در ترمیم می شوند. در بیمارانی که قبل از عمل چاق هستند، بعد از عمل باید برنامه تمرینی و غذایی مناسبی داشته باشند.